Daha önceki yazılarımızda DC motorları detaylı şekilde incelemiş ve çeşitlerine değinmiştik. DC motorları fırçalı motor, fırçasız motor, step motor ve servo motor olarak sınıflandırırken, her birini ayrı yazılarda ele almaya karar kılmıştık. Bu sebeple bu yazımızı da bir DC motor türü olan Step Motorlarına ayıracağız.
Step Motor Nedir?
Step motorlar, ayrı adımlarla hareket eden bir DC motordur. ‘Faz’ adı verilen gruplar halinde organize edilmiş çoklu bobinleri bulunmaktadır. Her faza sırasıyla enerji verildiğinde, motor her defasında bir adım olacak şekilde dönme işlemini gerçekleştirecektir.
Genellikle kalıcı mıknatıs bir rotordan oluşan ve stator sargıları ile çevrili olan step motorlar, sargıları belirli bir sırayla adım adım harekete geçer. Statorun sargılarına akım verilmesiyle ortaya bir elektromanyetik güç çıkar ve bu güç motoru döndürür. Aşağıdaki görselde bir step motorun bir adımlık hareketi gösterilmiştir:
Step Motor Çeşitleri Nelerdir?
Step motorların tam bir tur dönmesi için belirli adım sayısına ulaşmaları gerekir. Her step motor, aynı adım sayısına sahip değildir. Step motorlar birçok farklı boyut, stil ve elektriksel özelliklerde çeşitleri bulunur.
Step motorları, yapılarına göre 3 farklı çeşitte sınıflandırabiliriz. Bunlar:
- Sabit Mıknatıslı Step Motorlar
- Değişken Relüktans Step Motorlar
- Hibrid Senkron Step Motorlar
1- Sabit Mıknatıslı Step Motorlar
Sabit mıknatıslı step motorlarda, statorlara sargılar tarafından manyetik etki ile hareket ettiren bir sabit mıknatıs rotor bulunmaktadır. Yani orta kısmında sabit bir mıknatıs olan ve manyetik akım ile dönen Sabit mıknatıslı step motorların stator bobinlerine uygulanan gerilime ve bobinlerden geçen akımın yönüne göre step motorun dönüşü gerçekleşir. Statörün sargılarından geçen akım değeri arttıkça elektromanyetik alan ile buna bağlı olarak tork değeri artar. Sabit Mıknatıslı Step Motorların iç yapısı şu şekildedir:
2- Değişken Relüktans Step Motorlar
Step motor türleri içerisinde en basit yapıda olan Değişken Relüktans Step Motorlarda, mıknatıslanma özelliği olmayan yumuşak bir demir rotor bulunur. Rotor, statordan ayrılan dişlere sahiptir ve sarımları belirli bir sırayla aktif hale getiririr. Böylece rotor sırasıyla rotor ve rotorun dişleri arasında asgari boşluk olacak şekilde hareket sağlar. Sabit mıknatıs dişli rotor ve ayrıca dişli stator bulunur. Stator dişlerine akım verildiğinde kutuplar mıknatıslanır. Stator dişlerinin rotor dişlerini çekmesiyle adım hareketi başlar. Bu özellikleri nedeniyle sabit mıknatıslı step motordan daha hızlı çalışırlar. Değişken Relüktans Step Motorların iç yapısı şu şekildedir:
3- Hibrid Senkron Step Motorlar
Hybrid Senkron Step Motorlar, yukarıda değindiğimiz 2 step motor türünün yani Değişken Relüktanslı Step Motor ile Sabit Mıknatıslı Step Motorların birleşimidir diyebiliriz.
Stator kısmında genellikle 8 adet kutup bulunan Hibrid Senkron Step Motorlarda ayrıca stator kutuplarında sargılar da yer alır. Rotor ise, iki adet eş dişli göbek ve bu göbeklerin aralarına yerleştirilmiş olan sabit mıknatıstan oluşur. En çok kullanılan step motor türü olan Hibrid Senkron step motorlar, diğer iki step motor türünün önemli özelliklerini barındırır ancak hem üretim hem de maliyet noktasında dezavantajlıdır. Hybrid Senkron Step Motorların iç yapısı şu şekildedir:
Step Motorların Kullanım Alanları
Step motorlar, ileri seviye hassas konumlandırma ve hız kontrolü elde etme imkanı sunar. Bu sebeple birçok hassas hareket kontrol uygulamalarında tercih edilirken, endüstride ve gündelik yaşamın vazgeçilmez bir çok cihazında sıkça kullanılmaktadır.
Step motorun kullanıldığı yerler başlıca şu şekildedir:
Endüstriyel Proses Makinalar, Otomasyonlar Disket sürücüler, Bant sürücüler, Tıbbi cihazlar, Tekstil Makineleri, Robotlar Yazıcılar, CNC tezgahlar, Kart okuyucular, Dikiş makineleri, İmalat ve makine tezgahları, Teyp sürücüleri, Dolum Makineleri vs. geniş kullanım alanlarına sahiptir.
Direnc.net stoklarında step motorlara ilişkin tüm ürünlere buradan ulaşabilirsiniz.
0 Yorumlar