PRATİK BASKI DEVRE YAPIMI
Test amaçlı kurduğumuz devreleri breadboard üzerinde deneyebiliriz. Ama uzun süre breadboard üzerinde çalıştıramayız. Her elektronik devrenin bir baskıdevreye ihtiyacı vardır. Baskı devre yapımı bir çok kişinin korkulu rüyasıdır. Dışarıda hazırlatmak ise hem külfetli (düşük adetli sipariş kabul etmediklerinden) hem de uzun zaman almaktadır. İnternette bir çok sitede ütü ile çeşitli kağıtlar kullanılarak baskı devre yapımı anlatılmıştır. Bende bu yazımda kendi uyguladığım tekniği anlatacağım.
Transfer kağıdı olarak ilkokul yıllarımızda çok kullandığımız elişi kağıdını kullanıyorum. Bu kağıdı tüm kırtasiyelerden temin edebilirsiniz. Renk olarak beyaz tercih ediyorum, renkli elişi kağıtları da kullanılabilinir. Baskıyı lazer yazıcımla elişi kağıdının renkli olan tarafına (ön yüzüne) basıyorum. Ütülediğimizde plaket üzerine aynası çıkacağına dikkat edin. Kağıt üzerindeki yazılar ters olmalıdır. Baskı devre çizim programlarında hep üst görünüşle çalıştığımızdan dolayı alt katın çıktısını alırken aynalama (mirror) seçeneğini seçmeyin. Ütüleme işlemi sırasında aynası plakete çıkacaktır.
Benim yaptığım gibi bir çok devreyi birleştirip tek bir çıktı alabilirsiniz. Plakete basmayı düşündüğümüz devrenin şemasını keselim.
Plaketimizi maket bıcağı ve cetvel yardımı ile keselim. Plaketin bakırlı tarafından 1 kere çizip bakırsız tarafından 4 -5 kere maket bıcağı ile çizersek plaketimiz kolayca ikiye ayrılacaktır.
Kestiğimiz plaket üzerindeki lekeleri cif ile temizleyelim.
Yüzeyin temiz olması tonerin plakette tutunması için önemlidir. Parmak izi ile kirlenmesini önelemek için plaketi köşelerinden tutmaya önem gösterin.
Ütüleme işleminde buharsız ütü kullanmayı tercih ediyorum. Buharlı ütü kullanırsanız plaket buhardan dolayı esneyip kambur olabilir. Özellikle büyük plaketlerin şekli gözle görülür derecede değişmektedir.
Kağıdın tonerli tarafı bakır yüzeye tam oturacak şekilde kapatın. Herhangi bir bant kullanmayın. Bant sıcaklıkla eriyip etrafa bulaştığında çok kötü bir şekil ortaya çıkmaktadır. Ütüleme işlemi başlar başlamaz toner plakete yapışıp kağıdın kaymasını engellemektedir. Plaketin büyüklüğüne göre 2 ile 3 dakika arası ütüleyin.
Ütüleme işleminden sonra plaketi hemen su dolu bir kap içine koyun. Bir müddet sonra elişi kağıdı yumşayıp plaketi bırakacak kıvama gelir.
Yavaş ve dikkatli bir şekilde kağıdı plaketten ayıralım.
Eğer çıkmamış bir yer varsa bunu baskı devre kalemi ile tamamlayın. Elişi kağıdının bir kısmı plakete yapıştığından dolayı yollar beyaz olmaktadır.
Sıra plaketimizi asite atmaya geldi. Asit olarak tuzruhu ve perhidrol karışımını kullanıyorum.
Plastik bir asit kabı kullanın. 1 ölçek perhidrol, 3 ölçek tuzruhunu kaba boşaltın ve içine plaketi koyun. Eritme işlemini yavaşlatmak için bir miktarda su ekleyebilirsiniz.
Baskı devre plaketinin büyüklüğüne göre açıkta kalan bakır yüzey 3 ile 5 dakika arasında eriyecektir. Erime işlemi sırasında sakına kabın yanında durmayın. Asla ve asla tam üstünden bakmayın, boğazınıza ve gözlerinize zehirli gazlar gider. Birkaç dakikada bir plaketin durumunu gözlemek için kabın yanına gidip gelin.
Açıkta kalan bakır yüzey eridikten sonra plaketi asitten çıkartıp suda yıkayın. Tonerli yüzeyi temizlemek için bulaşık teli kullanabilirsiniz. Tel azda olsa bakırlı yüzeyi çizecektir. Eğer çizik istemiyorsanız cif ile temizleyebilirsiniz.
Matkapla delikleri deldikten sonra plaket kullanıma hazırdır.
Eğer isterseniz eleman baskıyıda aynı teknikle yapabilirsiniz. Elişi kağıdı kullanıldığında kağıdın parçaları da tonere yapıştığından göze hoş gelmeyen beyaz bir görüntü oluşmaktadır. Eleman baskıyı asetat ile yaparsanız toner daha net ve parlak çıkmaktadır.
Elişi kağıdı suda kolay eridiğinden diğer kağıtlara göre plaketten daha kolay ayrılmaktadır. Bu teknikle birçok plaketi kısa sürede basabilirsiniz.
0 Yorumlar